Yıl 1983.
Kısaca, 40 yıl önce.
12 Eylül’den sonra Türkiye’nin seçime gittiği günler.
30 Ekim günü Erzurum beşik gibi sallanınca, yine binlerce ölüm ve enkaz gerçeğimizin yarattığı büyük felaketle tüm ülke yasa boğuldu.
ANAP’ı yeni kuran Özal ve Halkçı Parti genel başkanı Necdet Calp ile Milliyetçi Demokrasi Partisi genel başkanı Turgut Sunalp, deprem bölgesine gidip felaketi yerinde izlemişlerdi. Neler yapılabileceğini, eğer seçimden zaferle çıkarlarsa, nasıl bir dünya kuracaklarını kent merkezinde, depremzedelere anlatmaya çalışmışlardı.
Milliyet gazetesinden görevli gittiğim 6.9-7 şiddetli Erzurum depremini ve yaklaşan seçimlerde iktidara aday olan Özal ‘ın deprem bölgesi ziyaretlerini an be an takip etmiştim.
Büyük bir acı yaşanıyordu. İkibine yakın kayıp vardı. Evler yıkılmış, hayvanlar telef olmuştu. Kefen bezi bile bulunamıyor, enkazlardan çıkarılan ölüler, dere kenarlarında yıkanıyor, açılan çukurlara, yeni oluşturulan adsız mezarlara topluca defnediliyordu.
Meslek hayatımdaki bu büyük travmayı yıllarca içimden silemedim.
Kısa süre sonra yapılması planlanan seçimler Erzurum deprem felaketine rağmen yapıldı. Özal’ın partisi ANAP sandıktan çıktı.
Kimsenin seçimleri erteleme gayreti ve talebi de olmamıştı. Askerin gücüne rağmen.
1999 Marmara depremine ise, İstanbul’da uykuda yakalanmıştık. 20 bini aşkın kaybımızla, ülkenin sanayii tümüyle felç olmuştu. Hem demografik yapımız hem de ekonomimiz büyük kayba uğramıştı.
Deprem dede Işıkara hocayla bölgeyi defalarca ziyaretimizde, herkesin dediği gibi, bu felaketin unutulması olanaksızdı.
Üstelik, peşi sıra gelen Düzce depremiyle de acı ve kayıplar ikiye katlanmıştı.
Ne var ki her iki deprem de unutuldu. Hem de hiç yaşanmamış gibi.
Ve hemen arkasından yapılan ilk seçim ertelenmemiş, daha yaralar sarılırken Türkiye sandığa gitmişti.
O günkü koalisyon hükümeti de seçimin Anayasa’da belirtildiği tarihte, etrafında dolaşılmadan, koşullar zorlanmadan seçimi yapmıştı.
Sonuçta, iktidar kaybetmişti ancak, demokrasiye ara verilmemişti.
23 yıl sonra, yeniden bir seçim sandığı daha önümüze konulacak.
Anayasanın emrettiği şekilde.
Savaş koşullarının dışındaki her halde yapılması gerektiği gibi.
Sebeblerin doğurduğu sonuçlara göğüs gererek.
Gerçekler çok çıplak.
Deprem geliyordu.
Hem de bağıra bağıra geliyordu.
Depremden 6 gün önce bile, Karabük Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nin dekanlığına ilahiyatçı atanınca, aslında bilim tabutuna son çiviyi koymuşuz da, haberimiz yokmuş.
Hem de, geleceğimizi yaratacak mimar-mühendislerin başına ilahiyat mezunu dekan atayan zihniyetle çakmışız o çivileri.
Oysa bilim, ”kaderin bu değil” diyerek, yol gösteriyordu.
Ancak denetimsizlik, doymak bilmemek,bencillik, cahillik,ahlakdan yoksunluk, bilimi kabul etmeyen zihniyetlerin egemenliği sonucu, ”YÜZYILIN FELAKETİ” yaşatıldı bu güzel ülkeme.
”Büyük felaket” gelmedi. Getirildi.
Japonya’daki gibi, ”geliyorum” diyen depremi Türkiye göğüsleyemedi maalesef.
Japonlar gibi, sadece sallanmadık, olduğumuz yerde, öğretilen önlemlerimizi uygulayıp kendimizi koruyamadan, savrulduk bir baştan bir başa.
Yıkılan beyaz betonun tozlarına gömüldük.
Aslında işte o anda, tüm Türkiye beyaz kefene sarıldığını anladı.
İnsanımızın hakkına, yine hüzün, gözyaşı, keder, çaresizlik,yoksulluk, hastalık ve henüz daha enkaz altında kurtulmayı bekleyenlere okunan salalar kaldı.
İlk iki gün Ankara’dan gelecek emirleri bekleyen bölge otoritesinin çaresizliği sonucu yaşama tutunmaya çalışan, enkaz altında doğum bile yapan insanlara ulaşmada geç kalışımız, bu felaketin boyutlarının daha da büyümesine neden oldu.
Arama kurtarma ekibi bulamayan depremzedeler, şimdi kefen bezi arayarak çırpınıyorlar.
Sonunda, enkazları alelacele kaldırmayı hedefledik ya. Yabancı kurtarma ekiplerinin tanık oldukları gerçeğimizle de ,utancımız daha da büyüdü ya..
Artık önemli olan, demokrasi sandığının zamanında önümüze konulması.
Bu travmadan başka çıkış yolu yok çünkü.
